Άκου τι έγινε: Μάργκαρετ Θάτσερ, Γιόσιπ Μπρόζ Τίτο

Μάργκαρετ Θάτσερ

Η παρουσία της στην πολιτική σημάδεψε αναμφίβολα μεγάλο κομμάτι του 20ου αιώνα. Η <<Σιδηρά Κυρία>> είναι μια από τις πιο αμφιλεγόμενες και πολυσυζητημένες προσωπικότητες του περασμένου αιώνα. Το πάθος της για την οικονομία της ελεύθερης αγοράς με χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές και ελάχιστες παρεμβάσεις από τη γραφειοκρατία είναι πλέον υποχρεωτικό για κάθε επίδοξο συντηρητικό πολιτικό σύμφωνα με τον Μάρκ Γκάρετ.  Για κάποιους η κληρονομιά της είναι ανάλογη αυτής του ντε Γκωλ στη Γαλλία. Οι τρεις συνεχόμενες πρωθυπουργίες της από τις 4 Μάη του 1979 μέχρι το 1987, θα γεννούσαν φανατικούς υποστηρικτές και ακόμα πιο φανατικούς πολέμιους, λόγω της εσωτερικής αμείλικτης πολιτικής της και αποδυνάμωσης του συνδικαλιστικού κινήματος, αλλά και των διεθνών της σχέσεων. Η εναντίωση επί μάκρον στη γερμανική επανένωση,  το σχόλιο περί τυπικής τρομοκρατικής οργάνωσης για το ANC του Νέλσον Μαντέλα, αλλά και η προστασία στον δικτάτορα Αουγκούστο Πινοσέτ, είναι μερικά παραδείγματα.

Η Θάτσερ από κοινού με τον Ρόναλντ Ρήγκαν ακολούθησαν τις οικονομικές πολιτικές του οικονομολόγου Μίλτον Φρίντμαν, τα οποία είχε ακολουθήσει μονάχα ο Πινοσέτ. Γεγονότα σταθμός στην πορεία της ήταν αναμφίβολα ο πόλεμος των <<Φώκλαντ>> , η απεργία ενός έτους των ανθρακορύχων από τον Μάρτιο του 1984, η δολοφονική επίθεση σε βάρος της από τον IRA, τα ξημερώματα της 12ης Οκτωβρίου του ίδιου έτους, ενώ στην ιστορία έμεινε και η απόφαση της για αποκλεισμό των αγγλικών ομάδων από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις για πέντε χρόνια( αν και ελέγχεται το κατά πόσο ήταν η ίδια εμπνευστής).

Η επιμονή της ήταν αστείρευτη κι έμελλε να γίνει χαρακτηριστικό της πολιτικής της. Ωστόσο, αξιολογείται το κατά πόσο πολιτικός ο οποίος είναι πείσμων στο να εφαρμόσει το πολιτικό του πρόγραμμα χωρίς να λαμβάνει υπόψιν τις ανάγκες και τα <<θέλω>> του λαού αλλά και τις συνέπειες, μπορεί να κρίνεται επιτυχημένος. Τα πανό σε πολλά αγγλικά γήπεδα μετά τον θάνατό της, ίσως να ήταν δηλωτικά αυτού ακριβώς του ερωτήματος.

Γιόσιπ Μπρόζ Τίτο

Σαν σήμερα το 1980, έφυγε από τη ζωή ο αρχιτέκτονας της δεύτερης Γιουγκοσλαβίας. Ο Τίτο όπως ήταν το παρατσούκλι του έγινε ο νεότερος επιλοχίας του Αυστροουγγκρικού Στρατού. Συνελήφθη από τους Ρώσους κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου κι εστάλη σε στρατόπεδο εργασίας στα Ουράλια Όρη. Συμμετείχε σε γεγονότα της Ρωσικής Επανάστασης και τον εμφύλιο που ακολούθησε. Μετά την επιστροφή στην πατρίδα, εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Γιουγκοσλαβίας.(KPJ).

Στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν ο ηγέτης των Παρτιζάνων, του αντιστασιακού κινήματος που για αρκετούς υπήρξε το πιο επιτυχημένο στην στην κατοχή του Άξονα. Τον Νοέμβριο του 1945 κέρδισε τις εκλογές και η χώρα σύντομα μετονομάστηκε σε Ομοσπονδιακή Λαϊκή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας. Τα πρώτα χρόνια μετά τον πόλεμο θεωρούνταν ο υπ’ αριθμόν 2 στο Ανατολικό μπλοκ, πίσω μονάχα από τον Στάλιν.

Ωστόσο, επιδιώκοντας μια ανεξάρτητη Γιουγκοσλαβία, συνέταξε ένα δικό του πρόγραμμα οικονομικής ανάπτυξης, το οποίο τον απομάκρυνε από τη Μόσχα και στις 28 Ιουνίου 1949, η χώρα αποβλήθηκε από την Κομινφόρμ. Η ρήξη Γιουγκοσλαβίας-ΕΣΣΔ επηρέασε και τον ελληνικό εμφύλιο, καθώς επέβαλε πολλά εμπόδια στον Δημοκρατικό Στρατό.

Το 1961 ίδρυσε μαζί με τους Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ, Τζαβαχαρλάλ Νεχρού(Ινδία), Σουκάρνο(Ινδονησία) και Κβάμε Νκρούμαχ(Γκάνα), το Κίνημα των Αδεσμεύτων, ενώ την 1η Σεπτεμβρίου έγινε ο πρώτος γραμματέας στο Κίνημα στο οποίο έμελλε να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο.

Ο Τίτο κατηγορήθηκε για καταπιέσεις και διώξεις πολιτικών του αντιπάλων, χωρίς ωστόσο να λείπουν κι εκείνοι που τον αποκαλούσαν <<καλόπιστο δικτάτορα>>. Πολλοί θεωρούσαν πως ήταν το βασικό, ίσως και μόνο ενοποιητικό στοιχείο της χώρας του. Με τον θάνατό του και την έλλειψη της παρουσίας του, οι φυγόκεντρες τάσεις ενισχύθηκαν, εκμεταλλευόμενες και την δική του πολιτική εν μέρει. Τελικώς, αποδείχθηκε πως η Γιουγκοσλαβία δεν μπόρεσε να επιβιώσει για πολύ χωρίς μια ισχυρή προσωπικότητα και ενοποιητική <<ουσία>>, με τα όσα ακολούθησαν τη δεκαετία του 1990.