Ένα post της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ελευθερίας του Τύπου, η νωπή ακόμη ανάμνηση της πρόσφατης στυγερής δολοφονίας του αείμνηστου κι εγνωσμένου κύρους δημοσιογράφου του δικαστικού ρεπορτάζ Γεωργίου Καραϊβάζ και οι πρόσφατες αποκαλύψεις του έταιρου δημοσιογράφου Κώστα Βαξεβάνη για υπαρκτό συμβόλαιο θανάτου εναντίον του που οδήγησαν σε συλλήψεις, στάθηκαν ως αφορμές για να γράψω το σημερινό μου άρθρο. Πραγματικά παραξενεύτηκα πάρα πολύ κι ενοχλήθηκα αφόρητα, όταν είδα την Ελλάδα, τη χώρα που γέννησε τη Δημοκρατία, όχι μόνο να κατατάσσεται μέσα στις προβληματικές χώρες στον τομέα της ελευθερίας του τύπου, αλλά να έχει υποβιβαστεί και πέντε ολόκληρες θέσεις σε σχέση με την περσινή της κατάταξη!
Πόση ντροπή μπορεί να νιώσει κανείς, όταν η χώρα του βρίσκεται στην τέταρτη θέση από το τέλος σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ξεπερνάει σε βαθμολογία μόνο τη Μάλτα, τη Βουλγαρία και την Ουγγαρία; Πώς μπορεί να νιώσει κανείς, όταν το λίκνο της Δημοκρατίας το ξεπερνάνε σε βαθμολογία χώρες όπως η Κόστα Ρίκα, η Ναμίμπια, το Πράσινο Ακρωτήρι, η Γκάνα, η Μπουρκίνα Φάσο και η Παπούα Νέα Γουινέα; Ναι, αυτές οι χώρες που τις θεωρούσε ο μέσος Έλληνας αφελώς -κι ας μου επιτραπεί η έκφραση- ως «μπανανίες», ξεπερνάνε την Ελλάδα σε βαθμολογία σύμφωνα με τους Ρεπόρτερ χωρίς Σύνορα (rsf.org)!
Σύμφωνα με την σύντομη ανάλυση που συνοδεύει την βαθμολόγηση της χώρας μας αιτίες του υποβιβασμού της Ελλάδας στη συγκεκριμένη κατάταξη είναι: η πανδημία, η αστυνομική βία και η προσφυγική κρίση. Περιέχει μάλιστα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά ως παραδείγματα και καταλήγει αναφέροντας τη δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ που συγκλόνισε την δημοσιογραφική κοινότητα μόλις λίγες μέρες πριν την δημοσίευση της φετινής έκθεσης από τους Ρεπόρτερ χωρίς σύνορα (rsf.org).
Στην έκθεση αυτή λοιπόν αναφέρεται επί λέξει ότι στην Ελλάδα «η ελευθερία του τύπου υπέφερε το 2020. Η συντηρητική κυβέρνηση της οποίας ηγείται ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης χορήγησε γενναιόδωρες φορολογικές εκπτώσεις στη διαφήμιση στα ΜΜΕ, αλλά θέλησε άμεσα ή έμμεσα να ελέγξει στενά τη ροή της πληροφόρησης ως μέρος της προσπάθειας να αντιμετωπίσει τόσο την πανδημία του κορονοιού όσο και την προσφυγική κρίση». Επιπλέον η έκθεση επισημαίνει στο περιεχόμενό της ότι διάφορα μέσα ενημέρωσης που ασκούσαν έρευνα ή κριτική στην κυβέρνηση, αποκλείστηκαν από την πίτα της κρατικής οικονομικής ενίσχυσης των 20 εκατομμυρίων ευρώ ή έλαβαν ένα μικρό μέρος της. Στην συνέχεια τονίζεται ότι οι δημοσιογράφοι έπρεπε να λάβουν ειδική άδεια για να κάνουν αναμεταδόσεις από νοσοκομεία, ενώ το Υπουργείο Υγείας «απαγόρευσε στο ιατρικό προσωπικό να μιλά στα ΜΜΕ».
Η διεθνής οργάνωση δεν άφησε ασχολίαστα τα γεγονότα που αφορούν τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, αναφέροντας πως τον Φεβρουάριο του 2021 «δόθηκε εντολή στα κανάλια της δημόσιας τηλεόρασης να μη μεταδίδουν βίντεο που κυκλοφορούσαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και έδειχναν τον Πρωθυπουργό να παραβιάζει τους κανόνες του lockdown». Αναφορικά με τα περιστατικά αστυνομικής βίας κατά δημοσιογράφων η οργάνωση αναφέρεται σε ένα περιστατικό παρεμπόδισης και ξυλοδαρμού ρεπόρτερ που κάλυπτε ένα επετειακό γεγονός στην Αθήνα στα τέλη του 2020, συμπληρώνοντας πως κρατήθηκε για μικρό χρονικό διάστημα για υποτιθέμενη παραβίαση των μέτρων Covid-19. Επίσης αναφορικά με το προσφυγικό ζήτημα συνοπτικά η διεθνής οργάνωση μιλά για λογοκρισία σε ρεπορτάζ για τους νέους προσφυγικούς καταυλισμούς από την κρατική τηλεόραση, που όπως υποστηρίζει «ελέγχεται απευθείας από τον Πρωθυπουργό, παρόλο που το ανώτατο δικαστήριο όρισε ότι αυτό είναι αντισυνταγματικό». Επιπροσθέτως αναφέρεται σε πλήθος παρεμποδίσεων και περίεργων πρακτικών που προκαλούν ανησυχία σε δημοσιογράφους που προσπαθούσαν να καλύψουν την προσφυγική κρίση στα ακριτικά νησιά. Τέλος οι Ρεπόρτερ χωρίς Σύνορα εκφράζουν τον προβληματισμό τους για την αστυνόμευση τον διαδηλώσεων, επειδή καθορίζονται ειδικά σημεία κάλυψης για τους δημοσιογράφους.
Σε διεθνές επίπεδο η οργάνωση αναφέρει γενικά ότι η Ε.Ε. αποτελεί ένα από τα λίγα προπύργια για την ελευθερία του τύπου, που όμως -όπως επισημαίνει- κι εντός αυτής έχουν αυξηθεί τα περιστατικά βίας και παράνομων πρακτικών απέναντι στους δημοσιογράφους. Συμπερασματικά σε ολόκληρη την Ε.Ε. επισημαίνουν ότι με δικαιολογία την πανδημία δημιουργούνται νέοι νόμοι αντιμετώπισης αυτής, που καταλήγουν να περιορίζουν το δικαίωμα στην ενημέρωση, διευκολύνοντας έτσι τις συλλήψεις και κρατήσεις δημοσιογράφων και ελέγχοντας τον αντίκτυπο της ενημέρωσης σε ευαίσθητα κοινωνικά θέματα, όπως η πανδημία.
Διερωτώμαι λοιπόν, αν είναι δυνατόν με όλα τα παραπάνω να αισθανθείς πραγματικά ελεύθερος ως πολίτης αλλά και να εκφραστείς ελεύθερα; Πώς θα μπορούσες άλλωστε, όταν μόλις έχεις συνειδητοποιήσει πως ένα από τα μεγαλύτερα δεινά που βρήκε τον πλανήτη -η πανδημία- εργαλειοποιήθηκε ώστε να μας κυβερνούν με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου λόγω έκτακτων κοινωνικών συνθηκών και χωρίς να μπορούμε να φέρουμε την παραμικρή αντίρρηση!;
ΠΗΓΗ:
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΕΤΣΑΣ
