Τα τελευταία 70 χρόνια τουλάχιστον επιστήμονες στη Βρετανία μελετούν τη ζωή χιλιάδων παιδιών για να μάθουν, γιατί μερικά καταλήγουν ευτυχισμένα και υγιή, ενώ άλλα δυσκολεύονται. Είναι η πιο μακροχρόνια μελέτη για την ανθρώπινη ανάπτυξη στον κόσμο και έχει δημιουργήσει μερικούς από τους καλύτερα καταρτισμένους ανθρώπους στον πλανήτη, αλλάζοντας παράλληλα τον τρόπο που ζούμε, μαθαίνουμε και είμαστε γονείς. Ανασκοπώντας αυτή την αξιοσημείωτη έρευνα η δημοσιογράφος Helen Pearson μοιράζεται μερικά σημαντικά ευρήματα και απλές αλήθειες για τη ζωή και την καλή ανατροφή των παιδιών:
«Για αυτή η βρετανική μελέτη όλα λοιπόν ξεκινούν το 1946, λίγους μόλις μήνες μετά το τέλος του Β Παγκοσμίου πολέμου, όταν οι επιστήμονες ήθελαν να μάθουν πώς ήταν για μια γυναίκα να αποκτήσει μωρό εκείνη την εποχή. Τους ρώτησαν πράγματα όπως:
- “Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έπαιρνες την πλήρη πρόσθετη μερίδα γάλα την ημέρα;”
- «Πόσα ξόδεψες σε κορσέδες, νυχτικά, σουτιέν;»
- Και αυτό είναι το αγαπημένο μου: “Ποιος πρόσεχε τον άντρα σου όσο ήσουν στο κρεβάτι με το μωρό;”
(γέλια από το κοινό!)
Τώρα αυτή η μελέτη ήταν τόσο επιτυχημένη που οι επιστήμονες την επανέλαβαν καταγράφοντας τις γεννήσεις χιλιάδων μωρών που γεννήθηκαν το 1958 κι αργότερα το 1970, στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και πάλι στο γύρισμα της χιλιετίας (2000). Συνολικά περισσότερα από 70.000 παιδιά έχουν συμμετάσχει σε αυτήν από πέντε διαφορετικές γενιές. Ο όγκος των πληροφοριών που έχει συλλεχθεί είναι συγκλονιστικός. Κι όλο αυτό το έργο είναι μοναδικό, γιατί καμία άλλη χώρα στον κόσμο δεν παρακολουθεί τόσες γενιές παιδιών με τόση λεπτομέρεια.
Αλλά σήμερα θέλω να εστιάσω στα εξής πιο σημαντικά που προέκυψαν από αυτή την αξιοσημείωτη μελέτη. Και είναι επίσης αυτά που μίλησαν σε εμένα προσωπικά, γιατί έχει να κάνει με το πώς να χρησιμοποιήσουμε την επιστήμη για να κάνουμε το καλύτερο για τα παιδιά μας:
Το πρώτο μάθημα από αυτήν τη μελέτη ήταν ότι δεν πρέπει να γεννηθούν στη φτώχεια ή σε μειονεκτική θέση, επειδή αυτά τα παιδιά τείνουν να ακολουθούν πιο δύσκολους δρόμους στη ζωή τους.
Το δεύτερο ήταν ότι η ανατροφή των παιδιών έχει σημασία και ότι η καλή ανατροφή των παιδιών, αν μπορείτε να το πείτε έτσι, βοηθά τα παιδιά να νικήσουν τις πιθανότητες και να ξεπεράσουν μερικά από αυτά τα πρώτα μειονεκτήματα.
Μήπως τελικά δεν έχει σημασία, αν ένα παιδί γεννιέται σε φτωχή οικογένεια, εφόσον οι γονείς του είναι καλοί γονείς;
Η μελέτη δείχνει ότι η οικονομική άνεση και η καλή ανατροφή των παιδιών έχουν σημασία ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ. Εξέτασε τα παιδιά που μεγαλώνουν σε επίμονη φτώχεια και πόσο καλά τα πήγαιναν στο σχολείο. Τα δεδομένα έδειξαν ότι, όταν οι γονείς τους έκαναν τα πάντα σωστά — τους έβαζαν για ύπνο σε τακτική ώρα, τους διάβαζαν καθημερινά κι οτιδήποτε άλλο – η καλή γονική μέριμνα μείωσε το μορφωτικό χάσμα μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών παιδιών μόνο κατά 50 τοις εκατό περίπου. Αυτό σημαίνει ότι η φτώχεια αφήνει ένα πραγματικά διαρκές τραύμα κι ότι, αν θέλουμε πραγματικά να διασφαλίσουμε την επιτυχία και την ευημερία της επόμενης γενιάς, τότε η αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας είναι ένα απίστευτα σημαντικό πράγμα που πρέπει να κάνουμε.
Τώρα ανακύπτουν τεράστιες ερμηνευτικές προκλήσεις. Οι μελέτες δείχνουν ότι ορισμένα πράγματα που κάνουν οι γονείς συσχετίζονται με καλά αποτελέσματα για τα παιδιά, αλλά δεν γνωρίζουμε απαραίτητα ότι μόνο αυτές οι συμπεριφορές προκάλεσαν τα καλά αποτελέσματα ή αν και κάποιος άλλος παράγοντας τα επηρεάζει. Για παράδειγμα, πρέπει να λάβουμε υπόψη τα γονίδια, κι αυτό είναι μια εντελώς άλλη κουβέντα από μόνη της.
Εδώ είναι κι ένα τρίτο μάθημα. Οι επιστήμονες εξέτασαν τα παιδιά που διάβαζαν για ευχαρίστηση επιλέγοντας ένα περιοδικό, ένα βιβλίο με εικόνες, με παραμύθια, κλπ. Τα δεδομένα έδειξαν ότι τα παιδιά που διάβαζαν για ψυχαγωγία στις ηλικίες των 5 και 10 ετών, είχαν περισσότερες πιθανότητες να τα πάνε αργότερα καλύτερα στο σχολείο, κατά μέσο όρο, στα σχολικά τεστ ανάγνωσης, ορθογραφίας και μαθηματικών. Εξετάζοντας παιδιά που ήταν εξίσου έξυπνα και από το ίδιο κοινωνικό υπόβαθρο, φάνηκε πως ήταν το διάβασμα που πραγματικά βοήθησε αυτά τα παιδιά να συνεχίσουν και να επιτύχουν καλύτερα και στις σχολικές δοκιμασίες κι αργότερα στη ζωή τους. Και δεν θα ήταν υπέροχο να σκεφτόμαστε ότι το μόνο που έπρεπε να κάνουμε για να έχουμε χαρούμενα, επιτυχημένα παιδιά ήταν να τους μιλήσουμε, να ενδιαφερθούμε για το μέλλον τους, να τα βάλουμε για ύπνο στην ώρα τους και να τους δώσουμε ένα βιβλίο να διαβάσουν; Η δουλειά μας ως γονιών θα γινόταν.
Όπως φαντάζεστε, οι απαντήσεις δεν είναι τόσο απλές. Στο τέλος το καθένα από τα παιδιά μας θα ακολουθήσει το δικό του μονοπάτι, κι αυτό καθορίζεται εν μέρει από τα γονίδια που κληρονομεί και φυσικά από όλες τις εμπειρίες που έχει στη ζωή του, συμπεριλαμβανομένων των αλληλεπιδράσεων με εμάς, τους γονείς τους.»
Λοιπόν, συμφωνούμε ή διαφωνούμε μαζί της συνολικά ή εν μέρει, μια φορά τάδε έφη και υποστήριξε η ομιλήτρια και σίγουρα «γηράσκουμε αεί διδασκόμενοι». Επομένως…
Please, don’t shoot the messenger! 😉
ΣΑΠΦΩ Χ. ΣΑΚΚΗ
Πηγή
