Η εμπειρία της πανδημίας και της καραντίνας επιδέχεται πολλαπλών αναγνώσεων. Προσωπικά θα ήθελα να σταθώ σε μια ανάγνωση κοινωνική. Τα πρωτόγνωρα πράγματα που ζήσαμε, μας έκαναν να κοιτάξουμε δίπλα μας, να δούμε τον συνάνθρωπο, και να ενδιαφερθούμε γι’ αυτόν. Δείχνοντας κοινωνική ευθύνη, η κοινωνία στο σύνολό της άντεξε, και δείχνει σιγά σιγά να ξεπερνά τις δοκιμασίες που βρέθηκαν στο δρόμο της. Αυτή είναι η αισιόδοξη και υγιής άποψη.
Από την άλλη πλευρά, είναι τουλάχιστον αστείο να πιστεύουμε πως οι παθογένειες δεκαετιών εξαφανίστηκαν μέσα σε μόλις ένα χρόνο. Γιατί η αλήθεια, η πικρή και δύσκολη αλήθεια, είναι ότι ο συνάνθρωπος εξακολουθεί να διαφεύγει του ενδιαφέροντος μας στην ουσία. Πάντοτε υπήρχε κόσμος ο οποίος έψαχνε νόημα και ικανοποίηση από τον πόνο του άλλου. Το κάρφωμα ήταν φαινόμενο της γειτονιάς. Ωστόσο, από τη στιγμή που ανέλαβε η τωρινή κυβέρνηση, το κάρφωμα και ο χαφιεδισμός έχουν αποκτήσει άλλοτε σιωπηρή και άλλοτε επίσημη, νομική αποδοχή στις ζωές μας;. Όταν εφαρμόστηκε ο αντικαπνιστικός, εμφανίστηκε το 1142. Τηλέφωνο για καταγγελίες πολιτών. Για τα περισσότερα κοινωνικά μέτρα ζητήθηκε η “συνδρομή” των πολιτών. Πιστοί στο δόγμα ” να πεθάνει η κατσίκα του γείτονα”, υπακούσαμε. Με το ξέσπασμα της πανδημίας και την καραντίνα, οι καταγγελίες για κορωνοπάρτι(μια πραγματικά αισχρή και ανήθικη λέξη) και κάθε λογής παραβάσεις σε μαγαζιά και όχι μόνο, δίνουν και παίρνουν.
Ποιο είναι το ζήτημα; Δεν πρέπει να υπάρχει έλεγχος; Πρέπει όλα να είναι επιτρεπτά και να γεμίσει ξανά η χώρα ιό; Φυσικά και όχι. Το ζήτημα είναι ότι την ευθύνη για την εφαρμογή των νόμων έχει το κράτος και τα αρμόδια όργανά του, δηλαδή κατά βάση η αστυνομία. Όχι οι πολίτες. Αν οι πολίτες έχουν ξαφνικά τέτοια εξουσία, ποιος ο λόγος να έχεις σώματα ασφαλείας; Οι άνθρωποι αυτοί υποτίθεται εκπαιδεύονται. Ο μέσος πολίτης που θα καταγγείλει κάτι ποια εκπαίδευση έχει πέρα από το να μισεί τον γείτονα του; Πόσο καιρό θα χρειαστούμε για να αρχίσουμε τα καρφώματα για τα εμβόλια;
Δεν πρόκειται για αίσθημα κοινωνικής ευθύνης και άλλες ωραίες και κενές λέξεις του marketing. Αν ήταν τέτοιο το αίσθημα που μας διακατείχε, θα σηκώναμε το ακουστικό για να αναφέρουμε περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας, παιδικής εκμετάλλευσης και χίλια δυο ακόμα, καθημερινά επίσης φαινόμενα στις γειτονιές. Αλλά εκεί κοίτα το σπίτι σου. Τα εν οίκω μη εν δήμω. Υποκριτικό; Το λιγότερο. Σε αυτή την περίπτωση θα βοηθούσαμε έναν άνθρωπο, και δεν θέλουμε να βοηθήσουμε.
Όλα αυτά γίνονται με τη συγκατάθεση και ενθάρρυνση μιας δημοκρατικής κυβέρνησης, η οποία δείχνει ιδιαίτερη συμπάθεια σε πρακτικές άλλων εποχών ή και καθεστώτων. Ανεξάρτητα όμως από την εκάστοτε κυβέρνηση, η πανδημία φανέρωσε και θα φανερώσει ακόμα πιο έντονα τις χρόνιες παθογένειες της κοινωνίας μας. Με πρόσχημα τον υγειονομικό κίνδυνο, ο οποίος φυσικά και είναι υπαρκτός αλλά ταυτόχρονα και πανίσχυρο εργαλείο, ο χαφιεδισμός νομιμοποιείται, και εξαπλώνεται. Αν συνεχιστεί αυτό το φαινόμενο, η ελάχιστη κοινωνική συνοχή που έχει απομείνει, θα αποτελεί λέξη σε βαθυστόχαστα στιχάκια του facebook, εκεί όπου όλοι είμαστε φιλόσοφοι. Μαντέψτε προς όφελος ποιου.
