Ήταν αναμενόμενη η καταδίκη του αστυνομικού στα πλαίσια κατάχρησης εξουσίας κατά την υπηρεσία κι επίδειξης ρατσιστικής βίας, για τη δολοφονία του Τζωρτζ Φλόιντ στις Η.Π.Α.; Μας ξάφνιασε η αθώωση της Μελέκ Ιπέκ ως θύματος βαναυσότατης ενδοοικογενειακής βίας της ίδιας και των δύο μικρών κοριτσιών της, για τη δολοφονία του συζύγου της στην Τουρκία; Πρόσφατα ξεκίνησε η ποινική διαδικασία για το περιστατικό παρενόχλησης στη Νέα Σμύρνη Αττικής μετά από μία βραδυνή βόλτα. Μόλις σήμερα το πρωί πληροφορηθήκαμε για βίαιη συμπεριφορά οδηγού λεωφορείου προς ηλικιωμένο επιβάτη στη Θεσσαλονίκη.
Στον απόηχο των δικαστικών αποφάσεων επί των δύο αυτών πολύκροτων δικών αλλά και των λοιπών εγχώριων περιστατικών λαμβάνω αφορμή για να σχολιάσω -έστω και ακροθιγώς- την έννοια της «κακοποίησης» όπως αυτή εμφανίζεται στην καθημερινή μας ζωή. Είναι άλλωστε ο κοινός παρονομαστής τέτοιων εγκλημάτων, αλλά κι άλλων ελαφρύτερων αδικημάτων, που δεν βλέπουν πάντα το φως της δημοσιότητας, αν και επηρεάζουν βαθύτατα και «τραυματίζουν» την κοινωνική ζωή.
Ο «φαύλος κύκλος της κακοποίησης»… Βαρύγδουπη έκφραση αλλά απερίγραπτα εύστοχη για ό,τι πραγματικά συμβαίνει. Η βία μέσα από κακοποιητικές σχέσεις από κάπου ξεκινά να επιδρά στη ζωή ενός ανθρώπου. Μετουσιώνεται εύκολα και δυστυχώς ασυνείδητα ενίοτε σε στοιχείο της καθημερινής μας συμπεριφοράς… «φυσιολογικό»! Έκτοτε αναπαράγεται, «διαιωνίζεται», αλλάζει μορφές, τελείται από δράστες και των δύο φύλων, κλπ. Παράλληλα όμως ως κοινωνικό φαινόμενο καταγράφεται, αναλύεται και… κάποτε θεραπεύεται, θέλω να ευελπιστώ, όταν κάποιος «ξυπνήσει» κι αποφασίσει να κάνει σοβαρή δουλειά με τον εαυτό του και πάντα με την κατάλληλη στήριξη από πιστοποιημένο ψυχολόγο-ψυχοθεραπευτή ή ψυχίατρο.
Με απορία, λύπη κι ενδεχομένως μία αυξημένη επαγρύπνιση και κοινωνική ευαισθησία λόγω σπουδών, αλλά κυρίως ως απλός άνθρωπος που αλληλεπιδρώ και συναλλάσσομαι μέσα σε διάφορες κοινωνικές ομάδες, αντιλαμβάνομαι κάποιες περιστάσεις ως κακοποιητικές και καθόλου κοινωνικά ωφέλιμες. Ενδεικτικά μόνο θα αναφέρω μερικά απτά παραδείγματα κακοποιητικής ρουτίνας και πιθανές -αλλά όχι αποκλειστικές- αιτίες αυτών, που παρατηρώ γύρω μου και με προβληματίζουν έντονα, για να γίνω πιο συγκεκριμένη και κατανοητή:
- Τα μέλη της οικογένειας που χτυπούν το ένα το άλλο είτε δημόσια είτε ιδιωτικά, επειδή δεν μπορούν να συμφωνήσουν πάνω σε κάτι – δεν «περνάει το δικό τους».
- Ο ασυνείδητος οδηγός που οδηγεί επιθετικά, επικίνδυνα, τραμπουκίζει τους λοιπούς συνοδηγούς που δικαιολογημένα διαμαρτύρονται, εγκαταλείπει τέλος αβοήθητο στην άσφαλτο το θύμα του ατυχήματος ή ακόμη χειρότερα του δυστυχήματος κι εξαφανίζεται.
- Ο συμμαθητής, ο συμφοιτητής, ο συνεργάτης, ο εργαζόμενος, ο προϊστάμενος, ακόμη και ο «φίλος», που χλευάζει και υπονομεύει διαρκώς τον όμοιό του, τον υφιστάμενο, τον προϊστάμενο, τον πελάτη, τον άλλο «φίλο» αντίστοιχα για πλάκα… εξαιρετικά κακόγουστη και υποκρύπτουσα αναρίθμητα συμπλέγματα μειονεξίας.
- Η σεξουαλική παρενόχληση στην ιδιωτική κι επαγγελματική ζωή, επειδή κάποιος δεν δέχεται το «όχι».
- Η παραμέληση της φροντίδας, η τρομοκράτηση, η έκθεση σε κίνδυνο ενός παιδιού ή κατοικιδίου.
Τέτοιου είδους ενέργειες συνιστούν κατά τη γνώμη μου φυσική ή και ψυχολογική κακοποίηση στην καθημερινότητά μας. Θα προτιμούσα να μη «βλέπω καλά», αλλά δυστυχώς, όπως «βλέπω», μπορώ μόνο να εύχομαι ολόψυχα να εξαλειφθούν.
ΣΑΠΦΩ Χ. ΣΑΚΚΗ
