Πολύ συχνά ακούμε από άτομα με δημόσιο λόγο και όχι μόνο, να διατυμπανίζουν την περηφάνεια τους για τον ελληνικό πολιτισμό, και ιδιαίτερα τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Ακούγεται κάτι λογικό και ίσως είναι, ειδικά στα πλαίσια ενός; εθνικού κράτους, το οποίο βασίζεται σε έναν εθνικό μύθο και την έννοια της ιστορικής συνέχειας. Παρά την χρονική απόσταση, νιώθουμε μια εγγύτητα και προκύπτει μια ¨οικειοποίηση¨. Για ποιον πολιτισμό όμως μιλάμε και ποια η πραγματική μας επαφή με αυτόν;
Η αλήθεια είναι ότι δεν έχουμε ιδέα. Για τον μέσο Έλληνα ελληνικός πολιτισμός είναι ο Παρθενώνας, επειδή το λένε όλοι και ο Μέγας Αλέξανδρος επειδή ¨τους έκανε όλους πελάτες¨. Άντε και ο Λεωνίδας λόγω της ταινίας. Από εκεί και πέρα κυριαρχεί η απόλυτη άγνοια ή ακόμα χειρότερα πολλές φορές η ημιμάθεια. Αν τα αρχαιολογικά ευρήματα δεν αποτελούν πέτρες, γίνονται κομμάτια μιας ρητορικής, η οποία ικανοποιεί τα ιστορικά μας συμπλέγματα. Η περηφάνεια μας για τα κατορθώματα των προγόνων μας μεταφράζεται σε ρίψη κάθε λογής σκουπιδιών στους αρχαιολογικούς χώρους και στην λήψη selfie στο βάθρο των Καρυάτιδων στο μουσείο της Ακρόπολης (πραγματικό περιστατικό). Η Αμφίπολη έχει σημασία μόνο αν ήταν θαμμένος εκεί ο Στρατηλάτης. Αν όχι την πάτησες αρχαιολόγε και φοιτητή αρχαιολογίας. θα σε κόψουν στη μέση της λέξης σου με το ατράνταχτο επιχείρημα ¨εγώ πιστεύω ότι είναι ο Αλέξανδρος¨. Αν πάλι δεν είσαι τυχερός θα ακούσεις το εξαιρετικά πρωτότυπο αστειάκι ¨αν βρεις λίρες πες μου κι εμένα ε¨, το οποίο ίσως να είναι και κρυφή ελπίδα. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση οτιδήποτε αρχαιολογικό είναι πέτρες και καλύπτεται τάχιστα, μη τυχόν και το καταλάβει η αρχαιολογική υπηρεσία. Σε μια γωνία η Ρώμη σίγουρα ξεκαρδίζεται. Από αυτόν τον λήθαργο ξυπνάμε μόνο όταν κάποιο Βρετανικό Μουσείο αρνηθεί να επιστρέψει κάτι μάρμαρα και μας πιάνει το επαναστατικό μας. Ας μην ξεχνάμε πως είμαστε ο περιούσιος λαός και όλοι θέλουν το κακό μας.
Τα άτομα υπεύθυνα για τη διαχείριση του πολιτισμικού πλούτου, είναι σε πολλές περιπτώσεις καθρέφτης των ψηφοφόρων τους. Θα εστιάσω στη νυν υπουργό πολιτισμού. Η κ. Μενδώνη έχει ένα σχέδιο και δεν ακούει κανέναν και τίποτα. Ο μακροχρόνιος δανεισμός- ουσιαστικό ξεπούλημα- αρχαιοτήτων σε μουσεία του εξωτερικού, το τσιμέντωμα της Ακρόπολης και το απύθμενο θράσος της να τοποθετήσει το όνομα της σε επιγραφή είναι μερικά από τα κατορθώματα της. Η υπουργός η οποία κατά γενική ομολογία καταστρέφει την αρχαιολογία και τα συναφή με αυτήν, ΄βγήκε μπροστά¨ για τα αρχαία ¨μας¨, με την επιστολή προς τον Βρετανό πρωθυπουργό. Πρόκειται για μια επικοινωνιακή νίκη -ίσως- εσωτερικής κατανάλωσης, άνευ περιεχομένου. Από αυτές που λατρεύουμε. Τώρα που ¨του τα είπε ένα χεράκι¨ όλα είναι στη θέση τους. Τώρα μπορούμε να συνεχίσουμε όπως πριν.
Στην πράξη επομένως δεν νοιαζόμαστε για τον πολιτισμό προγόνων, καλύτερων από εμάς. Τον αγνοούμε, τον καταπατάμε και τον καταστρέφουμε συστηματικά. Η περηφάνεια που μας προκαλεί είναι εγωιστική και συμπλεγματική, Δεν μας αξίζει η Ακρόπολη. Δεν μας αξίζει η Αμφίπολη. Δεν μας αξίζει η τελευταία ανασκαφή σε οποιοδήποτε σημείο της χώρας. Ο δικός μας πολιτισμός είναι η απουσία αυτού.
