Έχω καθημερινή επαφή με ελληνικές οικογένειες. Οι συναντήσεις μου με τους γονείς (κυρίως τις μητέρες) που γίνεται μέσω ιδιωτικών ραντεβού ή σε ομάδες γονέων, μου δίνουν τη συνολική εικόνα. Αλλά η μεγαλύτερη εικόνα που έχω αποκομίσει, προέρχεται από όσα λένε γονείς και δάσκαλοι για τις οικογένειες, που δεν εμφανίζονται σε καμία από τις παραπάνω περιπτώσεις, ούτε καν στις δωρεάν ομιλίες που δίνω σε σχολεία.
Τι κάνουμε με αυτούς τους πλανεμένους γονείς και παππούδες που αναθρέφουν παθολογικές προσωπικότητες πιστεύοντας ότι κάνουν το σωστό; Πώς μπορούμε να τους ξυπνήσουμε; Πώς θα τους κάνουμε να συνειδητοποιήσουν τις ευθύνες, την έλλειψη ορίων και τις συνέπειες που έχουν για τα παιδιά τους πρωτίστως και δευτερευόντως για την κοινωνία;
Έχουμε από τη μία πλευρά μειονεκτούντες και άσημους ενήλικες που μεγαλώνουν τα παιδιά τους να γίνουν νταήδες και κακοποιοί· Έχουμε όμως και από την άλλη πλευρά μειονεκτούντες και άσημους ανθρώπους, των οποίων η έλλειψη πραγματικής αποδοχής και αγάπης άνευ όρων, καταλήγει στο να ενστερνιστεί το παιδί το ρόλο του θύματος.
Πώς θα αποφύγουμε αυτές τις δύο εξίσου δυσάρεστες καταστάσεις;
Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, θα πρέπει να εμπλέκονται μόνο εισαγγελείς. Μερικές οικογενειακές καταστάσεις είναι τόσο άρρωστες για την ψυχή ενός παιδιού, που μόνο ένα υγιές κοινωνικό σύστημα μπορεί να παρέμβει και να τις εξυγιάνει.
Υπάρχει όμως; Για ποιο σύστημα μιλάμε; Δεν υπάρχει ή είναι κατεστραμμένο;
Ως αποτέλεσμα θα παρατηρήσουμε μόνο από απόσταση ό,τι μας τράβηξε την προσοχή και θα ευγνωμονούμε τον Ύψιστο που δεν μας συμβαίνει προσωπικά. Αλλά γινόμαστε μάρτυρες αυτής της παθολογίας και συνένοχοι στο τραύμα της κοινωνίας, καθώς ανεχόμαστε τον κάθε παραπλανημένο, τον μη αφυπνισμένο, τον «έξυπνο», τον ανόητο, τον αλαζονικό, επειδή πιστεύει ότι αυτός κι ο κανακάρης ή η κανακάρα του είναι «ο ομφαλός της Γης».
Γινόμαστε δηλαδή μάρτυρες μιας κατάστασης γνωστής κι ως «δεμένο σπίτι», όπου τα κλειδιά στην «οικογενειακή πολυκατοικία» βρίσκονται έξω από την πόρτα χωρίς περιορισμούς, χωρίς προσωπικό χώρο και χρόνο και χωρίς… απογαλακτισμό. Γινόμαστε μάρτυρες της διαρκούς θυσίας μιας γιαγιάς ή μάνας που μεγαλώνει τα εγγόνια της, βάζει μπουγάδα, λουτροκοπανιέται και μαγειρεύει, ώστε «τα παιδιά να τα βρουν όλα έτοιμα, όταν έρθουν»! Το κάθε παιδί από αυτά τα παιδιά που δεν μεγαλώνει ποτέ του και δεν αναλαμβάνει ποτέ την ευθύνη για τον εαυτό του, πάντα στο βωμό των «δεμένων οικογενειών» λοιπόν όπου θυσιάζονται όλοι ανεξαιρέτως, ειδικά τα παιδιά, που αυτά κι λαμβάνουν τα «σωστά» λανθασμένα παραδείγματα για να αναπαράγουν με τη σειρά τους τον «κύκλο».
Γινόμαστε μάρτυρες εκείνης της μητέρας που, αφού απέτυχε να γίνει βασίλισσα στη ζωή του συζύγου της, συμβιβάστηκε να γίνει βασιλομήτωρ και να κάνει στον κανακάρη της όσα θα έπρεπε να κάνει από χαρά κι επιλογή για τον πατέρα του, για να εισπράξει επιτέλους το θαυμασμό και την αναγνώριση που αποστερήθηκε από το σύζυγό της. Παρατηρούμε παράλληλα ότι ο πατέρας γίνεται αδύναμος και δυστυχισμένος και πρότυπο προς αποφυγή για τον κανακάρη του. Παρατηρούμε στη συνέχεια μια μητέρα που υπομένει έναν βάναυσο πατέρα, που αναγκάζεται να σκύψει το κεφάλι της από θλίψη και μελαγχολία με μόνη της ενασχόληση τη νοικοκυροσύνη και την τηλεόραση.
Ω, τι υγιές πρότυπο είναι άραγε αυτό για μια κόρη που θέλει να φεύγει μακριά με κάθε ευκαιρία που της δίνεται, για να μην κοιτάζει, να μην ακούει, και να μην καταλαβαίνει τους συμβιβασμού ζωής, που «συνθλίβουν» τη μάνα της. Τρέχει πανικόβλητη να φύγει με το πρώτο πρόσωπο που της τάζει διέξοδο, δράση και νέο νόημα στη ζωή της.
Είναι όμως αυτός ο σωστός άντρας; Πώς είναι δυνατόν να μάθει να επιλέγει, όταν ολόκληρη τη ζωή της έμαθε να υπομένει στους κραδασμούς του συμβιβασμού, του φόβου, του θυμού, της ενοχής;!
Έχω ακούσει από πολλούς νέους το «Δεν θέλω να πάω σπίτι», “Δεν μπορώ να κάνω τίποτα στην ατελείωτη σιωπή των γονιών μου”, “Δεν θέλω να τους ακούω να κατηγορούν ο ένας τον άλλο”. Κι αν ρωτήσεις από την άλλη πλευρά τους γονείς, θα πουν κάτι μελοδραματικό κι απολύτως καταστροφικό για την νεανική ψυχοσύνθεση, όπως «Θυσιάζομαι για τα παιδιά μου».
- Πώς να χτίσει το «παιδί» μια υγιή σχέση;!
- Πώς να συνεργαστεί;!
- Πώς να συνυπάρξει;!
- Πού το είδε αυτό ως παράδειγμα; Ποιος το δίδαξε;
Οι γονείς πρέπει να χτυπήσουν πρώτοι τον κώδωνα του κινδύνου, αλλά χρειάζονται κι εκπαίδευση για αυτό.
Δεν υπάρχει σπουδαιότερος ρόλος στη ζωή. Δεν υπάρχει πιο σημαντική ενασχόληση εκτός από εκείνη του γονιού. Ποιος μας έχει πείσει ότι είναι ένστικτος ο ρόλος; Ποιος μας έχει αναγκάσει να θεωρούμε ότι ξέρουμε, ενώ δεν ξέρουμε, και δεν κάνουμε και καμία προσπάθεια για να μάθουμε;
Αφού η Πολιτεία δεν το κάνει, αφού το Σχολείο δεν μπορεί, γιατί το βάζουν να κάνει άλλα, ας το κάνουν τουλάχιστον οι Σύλλογοι Γονέων και Κηδεμόνων. Ας μην ασχολούνται με τις εμπάθειες και τις ίντριγκες των μεταξύ τους σχέσεων. Ας οδηγηθούν να αντιληφθούν πως ο ρόλος τους είναι να γίνουν οι ίδιοι ακόμη καλύτεροι γονείς και να εμπνεύσουν την αφύπνιση και όσων κοιμούνται ακόμη.
Δεν μπορώ να ακούω άλλο πια από το στόμα Διευθυντή Δημοτικού Σχολείου «Κυρία μου τα Σχολεία έχουν γίνει parking παιδιών. Έχω τουλάχιστον 20 ανεπίδοτα ενδεικτικά μαθητών της προηγούμενης χρονιάς στο συρτάρι μου. Δεν έχουν έρθει να τα πάρουν! Δεν έχουν έρθει να μάθουν τι κάνει το παιδί τους στο Σχολείο». Και απ’ την άλλη έχουμε γονείς, οι οποίοι παρασυρόμενοι από κακοήθεις διαδόσεις, διασύρουν δασκάλους, εμποδίζουν το έργο του Σχολείου, παρεμποδίζουν τη δομή και την οργάνωση, γιατί αμφισβητήθηκε η πρωτιά του παιδιού τους!
Ας σκεφτούν οι Σύλλογοι νέες ιδέες για να φέρουν τους γονείς σε δράσεις συνεργατικές, δράσεις χαράς και ομαδικότητας. Ας δουν πώς να συνδράμουν στη ανάπτυξη σχέσεων. Έτσι κι αλλιώς, αφού η γειτονιά έχει εκλείψει, ας την αναπαράγουμε στην αυλή του Σχολείου, γιατί νοσεί η κοινωνία μας βαρύτατα και χρειάζεται να κάνουμε κάτι για αυτό. Ας λειτουργήσουμε τουλάχιστον ως πυρήνες αφύπνισης, όλοι όσοι αντιλαμβανόμαστε την αλήθεια αυτών που λέγονται σ’ αυτές τις γραμμές. Και πρέπει να το τολμήσουμε και να γίνουμε οι ίδιοι μας η αλλαγή που θέλομε να δούμε!
Ε. Χ.
Οικογενειακή Σύμβουλος
