Πριν περάσω στο πανεπιστήμιο και διαβάζοντας ιστορία, αναρωτιόμουν συχνά, αν οι άνθρωποι είχαν αντίληψη των γεγονότων που εκτυλίσσονταν μπροστά τους. Τα γεγονότα που σήμερα αποτελούν ιστορία. Ο Διαφωτισμός, οι Παγκόσμιοι Πόλεμοι, η Βιομηχανική Επανάσταση και τόσα άλλα μικρότερα και μεγαλύτερα στην ανθρώπινη πορεία. Είχαν επίγνωση ότι γραφόταν ιστορία; Οι κρίσεις που εξάγουμε για αυτούς είναι δίκαιες; Αναπόφευκτα, η σκέψη μου με οδηγούσε στο σήμερα. Σε εμάς. Θα καταλαβαίναμε ότι αποτελούμε κομμάτι ενός ιστορικού γεγονότος αν κάτι τέτοιο προέκυπτε; Πώς θα συμπεριφερόμασταν; Η ώρα ήρθε.
Είναι δεδομένο πως τα χρόνια αυτά της πανδημίας, όσα θα είναι αυτά τελικά, θα αποτελούν αντικείμενο μελέτης σε μερικά χρόνια. Ο ιός, οι αλλαγές που προκλήθηκαν, τα κοινωνικά αντανακλαστικά, οι πολιτικές αποφάσεις. Κάπου εκεί θα είμαστε κι εμείς. Θα αποτελούμε αντικείμενο συζητήσεων, αναλύσεων και κρίσεων. Όσοι δεν θα έχουν ζήσει την καθημερινότητά μας, θα κρίνουν εκ των υστέρων τις πράξεις μας. Στα σχολεία η πανδημία θα αποτελεί κεφάλαιο στην ύλη. Προκύπτει επομένως το ερώτημα, “Πώς θα κριθούμε από τις επόμενες γενιές; Από την ιστορία την ίδια;”. Ομολογουμένως είναι πολύ δύσκολο και μάλλον ανεδαφικό να προσπαθήσεις να κάνεις πρόβλεψη για κάτι ακόμα εν εξελίξει. Αν ωστόσο, αναλογιστούμε το πως εμείς κρίνουμε τους προηγούμενους, ίσως έχουμε ένα μοτίβο.
Σε περιόδους μεγάλης κρίσης, αναταραχών, αλλαγών, η πρώτη μας αντίδραση για ένα γενικευμένο αδιέξοδο σε κάθε περίπτωση είναι να αναφωνήσουμε ” Μα γιατί δεν έκαναν αυτό;”, “δεν έβλεπαν τι συνέβαινε;”. Αμέσως λέμε από μέσα μας ότι εμείς δεν θα το κάναμε αυτό. Είναι λογικός ο “αφορισμός” ως έναν βαθμό, όταν έχω στα χέρια μου το αποτέλεσμα, την χρονολογική απόσταση και την έλλειψη πίεσης που απολαμβάνουμε. Τώρα όμως, εμείς ζούμε μια περίοδο κρίσης, αναταραχής, αδιεξόδου. Οι λύσεις υπάρχουν. Πάντα είναι εκεί, ανεξάρτητα από το πόσο δύσκολες, εύκολες ή ανέφικτες είναι φαινομενικά. Καταλαβαίνουμε λοιπόν τη βαρύτητα των ημερών; Γράφεται ιστορία κάθε μέρα. Οι πράξεις μας διαμορφώνουν την ιστορία αυτή. Κάνουμε κάτι, καταβάλλουμε έστω την παραμικρή προσπάθεια να αλλάξουμε συμπεριφορές και αντιλήψεις που μας έφεραν εδώ και μας κρατούν στην τωρινή κατάσταση; Η πανδημία δεν αποτελεί άλλοθι για τα πάντα. Η ανθρωπότητα έχει περάσει κι άλλες πανδημίες, χειρότερες, και με πολύ λιγότερο ευνοϊκούς όρους για τον μέσο άνθρωπο.
Η απάντηση είναι όχι. Συνεχίζουμε να πορευόμαστε όπως και πριν. Με απλά λόγια είμαστε άνθρωποι της εποχής μας. Άνθρωποι του γενικότερου πλαισίου(κοινωνικό, πολιτικό, αξιακό κ.α.) στο οποίο γεννηθήκαμε, μεγαλώσαμε και διαμορφωθήκαμε. Όπως τόσοι και τόσοι άλλοι. Το ζήτημα είναι ότι κάποιες φορές, λίγες η αλήθεια είναι, κάποιοι λίγοι συνειδητά ή όχι, ανεβαίνουν στο “άρμα” της ιστορίας και αλλάζουν την πορεία του. Εμείς θα το κάνουμε άραγε;
