Η συζήτηση για τη φορολογία στην Ελλάδα είναι άνευ αξίας, αφού οι εμπλεκόμενοι δεν γνωρίζουν ποιος είναι πλούσιος, ποιος είναι φτωχός και ποια είναι η μεσαία τάξη. Η έλλειψη γνώσης εξυπηρετεί εκείνους που προτιμούν τις επιδοτήσεις και τους έμμεσους φόρους.
Είναι εποικοδομητικό το γεγονός ότι κατά την προεκλογική περίοδο υπάρχει συζήτηση για τη φορολογία. Αυτό είναι πολύ πιο επωφελές από το να επικεντρώνονται οι εκπρόσωποι των πολιτικών κομμάτων στο παρελθόν ή σε σκάνδαλα, όπως συνήθως συμβαίνει.
Ωστόσο, το αρνητικό είναι ότι διαπιστώνουμε ότι μια πραγματική και σοβαρή συζήτηση δεν είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί.
Ο πρώτος λόγος είναι ότι η “κυριαρχία του γαλάζιου” στη δημόσια σφαίρα επιτρέπει την απαρέγκλιτη διέλευση εξωφρενικών δηλώσεων χωρίς σοβαρές συνέπειες. Ένα παράδειγμα αυτού είναι η δήλωση του κ. Σκέρτσου για τον ΦΠΑ, η οποία ξεκίνησε με αστεία στοιχεία (“Σκερτσονόμικς”) και κατέληξε σε συζήτηση για την εισαγωγή κοτόπουλων στην Ελλάδα, με τη συνδρομή του Θεοχάρη.
Οι προτάσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης, ανεξαρτήτως περιεχομένου τους, είτε παραμορφώνονται, είτε απορρίπτονται με αφορμή την αντίδραση “έχουμε την εξουσία με 40%, οπότε μπορούμε να λέμε ό,τι θέλουμε”.
Ο δεύτερος και κύριος λόγος για τον οποίο η συζήτηση για τη φορολογία στην Ελλάδα είναι αναποτελεσματική, υποκριτική και καταδικασμένη να μην οδηγήσει σε πραγματικά οφέλη για τη χώρα και τον λαό, είναι ότι το πολιτικό σύστημα έχει αποδεχθεί την ιδέα να μην γνωρίζει ποιος ή ποιοι κατέχουν την μεγάλη περιουσία στην Ελλάδα, είτε αυτό αφορά ακίνητα είτε εισοδήματα.
Δεν αναφερόμαστε, φυσικά, σε συγκεκριμένα ονόματα και διευθύνσεις. Τέτοιες πληροφορίες εμφανίζονται επιφανειακά στον κόσμο. Πληροφορίες για το πού πηγαίνουν οι πλούσιοι για τις διακοπές τους, ποιοι διοργανώνουν εντυπωσιακά πάρτι, ποιοι επιλέγουν να παντρέψουν τα παιδιά τους, ποιοι είναι φίλοι με πολιτικούς και άλλα πολλά που αφορούν την κοινωνική ζωή των πλούσιων, όπως αναφέρονται στα περιοδικά και τις κίτρινες φυλλάδες.
Ωστόσο, το κράτος δεν έχει ποτέ έχει ακριβή εικόνα του πλούτου στην Ελλάδα, ούτε από περιουσίες ούτε από εισοδήματα, και αυτό είναι λυπηρό και υπονομεύει οποιαδήποτε σοβαρή συζήτηση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΤΕΚΕ για τις τραπεζικές καταθέσεις μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2022 και την επεξεργασία των δηλώσεων εισοδήματος και του ΕΝΦΙΑ από την ΑΔΑΕ, μόνο 27.000 πολίτες δηλώνουν ατομικό εισόδημα άνω των 100.000 ευρώ, λιγότεροι από 15.000 ιδιοκτήτες έχουν ατομική ακίνητη περιουσία άνω του ενός εκατομμυρίου ευρώ, και λιγότεροι από 70.000 καταθέτες διαθέτουν μεγάλα ποσά καταθέσεων άνω των 100.000 ευρώ στις τράπεζες. Τέσσερις στους δέκα πολίτες φαίνεται ότι ζουν με ετήσιο εισόδημα 5.000 ευρώ.
Είναι εμφανές ότι η εκτεταμένη φοροδιαφυγή εμποδίζει την απόκτηση πραγματικής εικόνας για τα εισοδήματα στην Ελλάδα, και δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε αποκλειστικά τους πολίτες γι’ αυτό. Κανένα σοβαρό κράτος δεν μπορεί να βασίζεται μόνο στην ειλικρίνεια των πολιτών, και η άρνηση να καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή οδηγεί απλώς στο να επιβαρύνονται συνεχώς οι ίδιοι άνθρωποι, οι οποίοι πλήττονται επίσης από την εύκολη και αναίσθητη λύση των έμμεσων φόρων.
Χρησιμοποιώ τον όρο “απροθυμία” γιατί είναι προφανές ότι οι κυβερνήσεις διαχρονικά δεν επιδεικνύουν επαρκή δέσμευση για την εξάλειψη της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου, παρόλο που αυτό αποτελεί την πρώτη υπόσχεση που δίνουν εδώ και περισσότερα από 50 χρόνια. Όλες οι κυβερνήσεις το υπόσχονται, αλλά καμία δεν το πραγματοποιεί.
Χωρίς αξιόπιστα δεδομένα ή με παραπλανητικά στοιχεία, δεν είναι δυνατό να εφαρμόσεις δίκαιους φόρους ή να υπολογίσεις πώς και πού θα χρησιμοποιηθούν τα κεφάλαια τους. Ωστόσο, μπορείς να προσπαθήσεις να κλείσεις τις ελλείψεις με επιδόματα και να γιορτάζεις για μια ανάπτυξη που βασίζεται στην κατανάλωση, μέχρι την επόμενη οικονομική κρίση.
Ίσως, κάποια μελλοντική κυβέρνηση που δεν θα παραπλανά τους πολίτες, σε κάμποσα χρόνια από σήμερα, να μπορέσει να εφαρμόσει μια φορολογική πολιτική βασισμένη σε αξιόπιστα στοιχεία.
Τότε ίσως να έχουμε τη δυνατότητα να συζητήσουμε για πραγματικά κρίσιμα ζητήματα σχετικά με το μέλλον της χώρας, όπως οι οικονομικές ανισότητες που διαβρώνουν την κοινωνία και η δίκαιη κατανομή του παραγόμενου πλούτου.
Μέχρι τότε, ας ευχαριστηθούμε την προσφορά της εκάστοτε κυβέρνησης στον χώρο της κωμωδίας, που μαζί με τη φοροδιαφυγή έχουμε τρομερή παράδοση.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΕΤΣΑΣ
8/6/2023
