Η κρεατινική κινάση ή αλλιώς κρεατινική φωσφοκινάση (CK ή CPK) είναι ένα ένζυμο που βρίσκεται κυρίως στους μύες μας, αλλά και σε άλλα μέρη του σώματός μας, όπως η καρδιά και ο εγκέφαλος. Ο ρόλος της είναι να συμβάλλει στην παραγωγή ενέργειας για να λειτουργούν σωστά οι μύες μας.
Όταν γενικά κινούμε τους μυς μας ή αθλούμαστε, η CK βοηθά στη μεταφορά ενός μορίου που ονομάζεται φωσφορικό άλας από μια ουσία που ονομάζεται κρεατίνη σε ένα άλλο μόριο που ονομάζεται ΑΤΡ, το οποίο είναι σαν καύσιμο για τους μυς μας.
Όταν οι μύες μας είναι υγιείς, τα επίπεδα της CK στο αίμα μας είναι συνήθως φυσιολογικά. Ωστόσο, εάν υπάρχει βλάβη ή στρες στους μύες μας, η CK μπορεί να διαρρεύσει στην κυκλοφορία του αίματος και κατ’ επέκταση παρατηρούμε αυξημένα επίπεδα μετά την εξέταση.
Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές
Η εξέταση της CK γίνεται κατόπιν αιμοληψίας. Η τιμή της εξαρτάται από παράγοντες όπως το φύλο, η ηλικία, η φυλή και η φυσική κατάσταση του ατόμου. Σε ένα γενικό πλαίσιο οι φυσιολογικές τιμές κυμαίνονται συνήθως μεταξύ 24 – 195 IU/L για τους άνδρες και 24-170U/L για τις γυναίκες, με ελαφριά απόκλιση των τιμών ή χρήση διαφορετικών μονάδων μέτρησης από εργαστήριο σε εργαστήριο.
Οι άντρες και τα άτομα με πιο αυξημένη μυϊκή μάζα εμφανίζουν ελαφρώς υψηλότερες τιμές CK, ενώ τα επίπεδα CK των αθλητών εξετάζονται με διαφορετικά κριτήρια που σχετίζονται με το άθλημα και τη φυσική τους κατάσταση, στα πλαίσια του απαραίτητου αθλητιατρικού ελέγχου.
Ποιες καταστάσεις αυξάνουν την τιμή της CK στο σώμα μας
Οι παράγοντες αύξησης των τιμών της είναι ποικίλοι. Αύξηση της CK παρατηρείται στα νεογέννητα, με τα αγόρια να έχουν ελαφρά υψηλότερη τιμή από τους ενήλικες και οι ενήλικες υψηλότερη από τα άτομα της τρίτης ηλικίας.
Παρατηρείται μάλιστα και σε διάφορες παθολογικές καταστάσεις, όπως σε περιπτώσεις:
- μυϊκής δυστροφίας
- νόσων του κεντρικού νευρικού συστήματος
- υποθυρεοειδισμού
- καρδιακών νοσημάτων
- τραύματος
- λοιμωδών νοσημάτων
- νοσημάτων των μυών
- ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου
- πνευμονικής εμβολής
- καρκινωμάτων
- αιμόλυσης
- ορμονικών διαταραχών
Τα επίπεδά της CK αυξάνουν επίσης και η σκληρή και παρατεταμένη άσκηση, η οποία όμως εξαρτάται από το φύλο, τη φυλή και τον βαθμό στον οποίο το άτομο έχει αθληθεί. Μόνιμη αύξηση προκαλείται μετά από συχνή προπόνηση ή αγώνα, ειδικά σε ασκήσεις που περιλαμβάνουν βάρη ή αντιστάσεις, ενώ αύξηση του ενζύμου παρατηρείται και σε λήψη ορισμένων φαρμάκων (π.χ. σαλικυλικά και υπολιπιδαιμικά).
Τι σημαίνει η αύξηση της κρεατινικής κινάσης
Τα αυξημένα επίπεδα της CK στο αίμα μπορεί να είναι ένα σημάδι ότι κάτι μπορεί να μην “πηγαίνει καλά” με τους μύες ή την καρδιά μας. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι τα επίπεδα CK από μόνα τους δεν μπορούν να μας πουν τι ακριβώς συμβαίνει, αλλά μπορούν να αποτελέσουν ένα χρήσιμο στοιχείο για τον επιβλέποντα ιατρό ώστε να διερευνήσει περαιτέρω και να διαγνώσει τη συγκεκριμένη αιτία της αυξημένης CK.
Έτσι, με απλά λόγια, η κινάση της κρεατίνης είναι μια πρωτεΐνη που βοηθά τους μυς να παράγουν ενέργεια και τα υψηλότερα επίπεδα της CK στο αίμα μπορεί να υποδεικνύουν μυϊκά ή καρδιακά προβλήματα που χρειάζονται ιατρική φροντίδα.
Άγγελος Κλείτσας
Ειδικός Παθολόγος-Διαβητολόγος
Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο: https://yourdoc.gr/kreatiniki-kinasi/
